Problemy z bagażem mogą mieć różny charakter. Bagaż mógł zostać zniszczony, zagubiony lub tylko opóźniony. Bez względu na okoliczności jest to dla pasażera sytuacja stresująca, która przysparza nie lada kłopotów w podróży. Jest też dobra wiadomość! W przypadku poniesionych kosztów na niezbędne wydatki związane ze zniszczeniem czy utratą bagażu można ubiegać się ich zwrot. U nas nazywamy to odszkodowaniem za bagaż. Regulują to przepisy Konwencji o ujednoliceniu niektórych zasada dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego (tzw. Konwencja Montrealska) z 28 maja 1999 roku.
Konwencja Montrealska ma zastosowanie do przewozu międzynarodowego, nie dotyczy zatem lotów krajowych ale w przeciwieństwie do Rozporządzenia EU nr 261/2004 ma również zastosowanie do przewozu bezpłatnego.
Co zrobić jeśli spotkały nas problemy z bagażem?
A) Zgłoś opóźnienie bagażu do przewoźnika
Linia lotnicza powinna zrobić wszystko aby odnaleźć Twój bagaż i dostarczyć go pod wskazany przez Ciebie adres. Fakt zaginięcia lub zniszczenia bagażu należy zgłosić najlepiej jeszcze na lotnisku. Zgodnie bowiem z przepisem art. 31 ust. 1 Konwencji odebranie, bez skargi, przez osobę posiadającą tytuł prawny do dostarczonego bagażu jest dowodem opartym na domniemaniu faktycznym, że bagaż został dostarczony w dobrym stanie.
Skarga na zniszczony, opóźniony lub zagubiony bagaż musi zostać wniesiona do przewoźnika lotniczego bezzwłocznie po odkryciu szkody i najpóźniej 7 dni od daty odebrania w przypadku przyjętego bagażu. W przypadku opóźnienia skarga musi zostać wniesiona najpóźniej w terminie 21 dni od daty oddania bagażu do dyspozycji pasażera.
B) Nie opuszczaj lotniska bez dokumentu PIR
Po zgłoszeniu przewoźnikowi problemów z bagażem, linia lotnicza ma obowiązek wydania Ci tzw. PIR (skrót od Property Irregularity Report). Jest to dokument potwierdzający Twoje zgłoszenie problemy z bagażem. Zachowaj go! Jeśli będziesz musiał ponieść dodatkowe wydatki związane z opóźnienie bagażu ten dokument będzie niezbędny na dalszym etapie postępowania.
C) Zachowaj bilet i kartę pokładową
Zachowaj bilet i kartę pokładową, potwierdzającą skorzystanie przez Ciebie z przewozu lotniczego konkretnym lotem. Jest to szczególnie istotne, jeśli nastąpiły jakiekolwiek problemy, czy to związane z bagażem czy samym lotem.
D) Co dalej – potrzebuję rzeczy pierwszej potrzeby
Jeśli musisz zaopatrzyć się w przedmioty pierwszej potrzeby zrób to. Pamiętaj jednak o zasadzie, że zwrot poniesionych wydatków dotyczy, co do zasady, rzeczy niezbędnych! Zatem linia lotnicza na pewno nie zwróci kosztów markowych okularów przeciwsłonecznych czy sprzętu elektronicznego. Miej to na uwadze.
Jeśli jednak podczas przekazywania bagażu przewoźnikowi została złożona specjalna deklaracja interesu w dostawie (zgłoszenie rzeczy wartościowych) i dokonano z tego tytułu opłaty dodatkowej, przewoźnik ponosi odpowiedzialność do kwoty nieprzekraczającej kwoty zadeklarowanej przez pasażera.
E) Kiedy bagaż nie zostanie uznany za zaginiony
Zgodnie z przepisem Art. 17 ust. 3 Konwencji Montrealskiej, jeżeli bagaż nie przybył po upływie 21 dni od dnia, w którym miał przybyć, pasażer uprawniony jest do dochodzenia odszkodowania jak za bagaż zaginiony.
F) Czy należy się zwrot poniesionych kosztów
Tak, pod warunkiem, że były wydatki to na rzeczy niezbędne. Pamiętaj o zachowaniu wszystkich rachunków za dokonywane zakupy, gdyż to na Tobie spoczywa obowiązek udowodnienia wysokości poniesionych wydatków, a po ich przedstawieniu, przewoźnikowi niezwykle trudno jest kwestionować ich wysokość:).
G) Jaką kwotę odszkodowania mogę uzyskać?
Zgodnie z przepisem Art. 22 ust. 2 Konwencji Montrealskiej w przewozie bagażu, odpowiedzialność przewoźnika w przypadku opóźnienia bagażu ograniczona jest do kwoty 1000 Specjalnych Praw Ciągnienia tzw. SDR (ok. 5500 PLN – zgodnie z aktualnym kursem średnim opublikowanym przez Narodowy Bank Polski) lub, w przypadku deklaracji wartości, do zadeklarowanej przewoźnikowi wartości Twojego bagażu.
H) Jeśli była deklarowana wartość bagażu
Jeżeli w chwili przekazywania bagażu przewoźnikowi, pasażer złożył specjalną deklarację interesu (deklaracja wartości, zazwyczaj związana z dodatkową opłatą bagażową), przewoźnik ponosi odpowiedzialność do kwoty nieprzekraczającej kwoty zadeklarowanej – vide Art. 22 ust. 2 in fine Konwencji Montrealskiej.
A) Zachowaj dokument PIR z lotniska
Bardzo ważne abyś nie opuszczał lotniska przed zgłoszeniem, że Twój bagaż nie doleciał. Wypełnij dokument PIR i zachowaj go. Będzie niezbędny w procesie ubiegania się o zwrot poniesionych przez Ciebie kosztów. Stanowi bowiem dowód, że dochowałeś należytej staranności przy rozpoczęciu procedury związanej ze staraniem się o odszkodowanie.
B) Zachowaj dokumenty lotu – bilet i karta pokładowa
Zawsze zachowaj bilet i kartę pokładową. Trzeba bowiem wykazać, że pasażer stawił się do odprawy pasażerskiej. Innymi słowy należy udowodnić, że umowa przewozu lotniczego była przez pasażera wykonana prawidłowo.
C) Rachunki za rzeczy pierwszej potrzeby
Obowiązkowo zachowaj wszelkie rachunki, paragony, faktury za rzeczy pierwszej potrzeby, które musiałeś kupić. Jeśli jednak bagaż został zagubiony w czasie powrotu z wakacji i straciłeś np. upominki zakupione dla Twoich bliskich, a posiadasz dowody ich zakupy, przewoźnik lotniczy obowiązany jest również do zrekompensowania tej straty.
D) Rzeczy z zagubionego bagażu
W procesie ubiegania się o zwrot poniesionych wydatków można uwzględnić takie rzeczy jak np. ubrania, kosmetyki czy obuwie niezbędne do codziennego użytku. Co oczywiste przewoźnik nie zwróci kosztów utraconych wyrobów alkoholowych czy tytoniowych ale za środki medyczne już tak. Również koszt samej walizki/torby również podlega odszkodowaniu.
Przy określaniu wartości zagubionego bagażu należy zachować “zdrowy rozsądek”. Zapewne przewoźnik nie zwróci kosztów zakupów futra czy biżuterii na Fifth Avenue ale w zwykłych sieciówkach już tak.
E) Jakie mam prawa do odszkodowania
W przypadku zagubienia bagażu możemy ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów, jeśli ich wartość nie przekracza 1000 Specjalnych Praw Ciągnienia tzw. SDR (ok. 5500 PLN według kursu średniego opublikowanego przez Narodowy Bank Polski) lub do zadeklarowanej przewoźnikowi wartości bagażu. Wynika to jednoznacznie z przepisu Art. 22 ust. 2 Konwencji Montrealskiej.
A) Zgłoś uszkodzenie bagażu
Zgłoś uszkodzenie przewoźnikowi bezzwłocznie, najlepiej zanim opuścisz lotnisko. Być może Twój bagaż nie nadaje się do dalszego transportu i wymaga przepakowania, wówczas powinieneś otrzymać stosowne opakowanie zastępcze.
B) Poproś o potwierdzenie uszkodzenia na piśmie – PIR
Wypełnij stosowny dokument i zachowaj gdyby okazało się, że musisz ponieść dodatkowe wydatki.
C) Zrób listę rzeczy, które zostały uszkodzone
Najlepiej od razu, na miejscu sporządź listę rzeczy, które zostały uszkodzone. Wyszczególnij je w dokumencie PIR. Jeśli walizka/torba uległa uszkodzeniu również zgłoś ten fakt. Wysokość odszkodowania ograniczona jest do kwoty 1000 Specjalnych Praw Ciągnienia tzw. SDR ale według obecnego kursu opublikowanego przez Narodowy Bank Polski stanowi to obecnie kwotę ok. 5500 zł.
D) Zachowaj bilet, kartę pokładową i naklejkę bagażową
Zawsze zachowaj dokumenty uprawniające Cię do tego lotu. To na Tobie spoczywa bowiem obowiązek wykazania, że z Twojej strony umowa przewozu lotniczego odbyła się prawidłowo.
E) Zweryfikuj czy należy Ci się odszkodowanie
Jeśli zajdzie konieczność zakupu niezbędnych rzeczy, które zostały uszkodzone można ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów. Ich wartość nie może przekroczyć 1000 SDR (ok. 5500 PLN)
